Een belangrijk onderdeel van de vernieuwing van het landelijk gebied, zowel uit het oogpunt van natuur en milieu als uit het oogpunt van belevingswaarde, is het herstel van watersystemen. Agrarische opleidingen zijn aan de slag gegaan met de ontwikkeling van cursussen integraal waterbeheer voor 'boeren, burgers en buitenlui'.
Door onderzoekers Wagegeningen UR is uitgebreid kennis genomen van de Nota Ruimte, de WRO2, de wijze van totstandkoming en de ontwikkelingen in de praktijk. Het is hen opgevallen dat de koerswijziging in een erg kleine kring is voorbereid en uitgewerkt. Vakdebatten zijn achterwege gebleven, er is niet of nauwelijks inspraak en er is in zeer beperkte mate geluisterd naar de buitenwereld. Daarom een oproep tot een vakdebat. In dit vakdebat zien ze belangrijke rollen voor universiteiten, Ruimtelijk Planbureau en beroepsverenigingen.
Hoe meer Nederlanders zich verbonden voelen met de omgeving waarin ze leven en daar actief aan bijdragen, hoe beter we samen kunnen zorgen voor een Nederlands landschap waar we trots op zijn. In de Agenda Landschap - die het kabinet in 2008 heeft uitgebracht - introduceren de ministeries van LNV en VROM daarom een nieuwe manier van werken aan het landschap, waarbij bedrijven en burgers centraal staan. Het ministerie van LNV heeft laten onderzoeken of er nu al op de nieuwe manier wordt gewerkt, hoe dat werkt en waar kansen liggen voor verbetering.
De evaluatie van de reconstructie zandgebieden die in 2007 werd aangeboden aan de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de Tweede Kamer is een voorbeeld van een lerende evaluatie. Hierbij zijn beoordeling en leren even belangrijk en participeren stakeholders uit de beleidspraktijk nadrukkelijk in het evaluatieproces. In dit rapport wordt teruggeblikt op het onderzoeksproces. Het gaat in op de methodische keuzes en hun achtergrond en de politiek-bestuurlijke inbedding van het onderzoeksproces. Ook worden aanbevelingen gedaan voor vervolgonderzoek.
Zowel regionale partijen als wetenschappers geloven dat gebiedsgerichte kennisproductie effectief kan zijn voor het oplossen van maatschappelijke problemen. Toch blijkt dat de ingebrachte wetenschappelijke kennis in de praktijk niet altijd wordt gewaardeerd, of anders wordt gebruikt dan door de wetenschappers is bedoeld. Om dit te kunnen begrijpen is meer inzicht nodig in kennisprocessen. Het project 'Samen breien aan gebiedsontwikkeling' omvat een verkenning van theorie over het gebruik van wetenschappelijke kennis in gebiedsprocessen.
Met de introductie van het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG) per 1 januari 2007 is het verdrogingsbeleid veranderd. Het Rijk maakt afspraken met provincies over de verdrogingsgebieden, de verdrogingsdoelen binnen een provincie en beschikbare budgetten voor verdrogingsbestrijding binnen een provincie. Provincies maken op hun beurt afspraken met gebiedsbetrokkenen. Voor dit onderzoeksrapport is een maatlat ontwikkeld om de processen tussen Rijk en provincies en tussen provincies en gebiedsbetrokkenen te kunnen beoordelen op hun karakter van sturing.
In diverse publicaties wordt aangegeven dat er de laatste decennia in de relatie tussen de centrale overheid en de overige publieke en private actoren een verschuiving is opgetreden van government naar governance. Bij government bepaalt één dominante actor, de rijksoverheid, het beleid, terwijl de inbreng van andere actoren nihil is. Bij governance is sprake van een veelheid van actoren en verbindingen tussen actoren, waarbij alle actoren de mogelijkheid hebben tot inbreng.
Een van de actieve vormen van lokale betrokkenheid bij landschap is Local Ownership, waarbij bewoners samen met overheden zeggenschap en verantwoordelijkheid willen delen bij het opzetten en uitvoeren van lokale initiatieven voor landschap. Hoe dit streven door burgers en overheden in de praktijk wordt gerealiseerd, is in dit LEI onderzoek uitgewerkt. Een analyse van de samenwerking tussen burgers en overheden vond plaats bij vijf cases. Het gaat daarbij om Buurtschap IJsselzone, Dorpsvisie Gelselaar, Groenprojecten Sevenum, Ommetje van Hoofdplaat en Naobers van Zudert
In dit rapport is technisch groen onderzocht als oplossing voor verschillende vormen van milieuhinder in Westervoort van het bedrijventerrein Looveer, gelegen aan de overzijde van het Pannerdens Kanaal in de Huijssense Waarden. Verschillende groene oplossingen zijn verkend in een interactief proces met de bedrijven, de omwonenden en de betrokken overheden. Het gebied is door de rivierverruiming ter plaatse voor een groot deel al op de schop genomen en er kan met een gerichte landschappelijke aanpassing veel aan het dagelijkse ongerief van de bewoners van Westervoort worden gedaan.
In dit onderzoek wordt verder ingegaan op de relatie burgerinitiatief en overheid, met een focus op strategieën. Net zoals de overheid zelf maken ook burgerinitiatieven gebruik van strategieën. De term strategie veronderstelt iets programmatisch wat doelen en middelen op eenduidige wijze aan elkaar verbindt. Burgerinitiatieven zijn uit op het realiseren van iets, op het beïnvloeden van hun omgeving om hun plan werkelijk te maken. In deze studie worden burgerinitiatieven geanalyseerd.
Voor de noordrand van Tilburg, de ‘Nieuwe Warande’, startte de gemeente in 2009 een open planproces om te komen tot een nieuwe Structuurvisie. Voor de Brabantse Milieufederatie aanleiding om de regionale voedselvoorziening te onderzoeken, daarbij ondersteund door de Heidemij. Onderdeel daarvan is een studie naar de wensen voor de inrichting van het gebied onder de bewoners van de omliggende woongebieden. Bewonersorganisaties in Berkel-Enschot en Udenhout speelden een belangrijke rol bij het benaderen van de doelgroep, zijnde een derde deel migranten.
In dit verdiepingsstuk staat het verkrijgen van draagvlak voor door een organisatie beoogde vernieuwingen in een planproces centraal. Hoe vergroot men, in eigen organisatie, de steun voor deze nieuwe manier van werken? En hoe kan men vervolgens een constructieve houding laten ontstaan ten opzichte van de gewenste vernieuwingen? Hoe kan men er nu voor zorgen dat vernieuwingen ook door anderen als legitiem worden beoordeeld? Het hanteerbaar maken van de onzekerheden omtrent legitimiteit wordt geïllustreerd via het (fictieve) project Rimpelbroekse Beken